خانه / سگ / بیماری و درمان سگ / یبوست در سگ: عوامل ایجاد کننده، پیشگیری و درمان

یبوست در سگ: عوامل ایجاد کننده، پیشگیری و درمان

یبوست (Constipation) یک علامت بالینی است و بیماری محسوب نمی‌شود. وقتی سگ دچار یبوست می‌شود دفع مدفوع سخت و تعداد دفعات دفع مدفوع کم شده و یا قطع می‌شود. گاهی یبوست باعث باقی ماندن مدفوع در کولون و رکتوم می‌شود که خود باعث سایر بیماری‌ها ازجمله گشاد شدن کولون (Mega Colon) می‌شود. اگر متوجه شدید که تغییری در دفع مدفوع سگ شما رخ داده است باید سریعاً به یک دامپزشک مراجعه کنید تا به‌طور کامل سگ شما معاینه شود و علت ایجادکننده تشخیص و درمان گردد. در این مقاله از پت پزشک بیشتر با عوامل، چگونگی درمان و پیشگیری از Constipation آشنا می‌شویم.

عوامل ایجادکننده یبوست در سگ

یبوست در اثر عوامل، بیماری و شرایط متعددی ایجاد می‌شود.

  1. خوردن اجسام خارجی: حیوانی که بیش‌ازاندازه استخوان، مواد گیاهی، زباله، سنگ و مو و … می‌خورند در یکجا جمع شده و باعث خشکی و سفتی توده مدفوع شده و یبوست ایجاد می‌کنند.
  2. عوامل محیطی: عوامل محیطی متعدد در سگ می‌تواند منجر به یبوست شود. وقتی سگ شما از شرایط طبیعی خود خارج می‌شود و به مدت طولانی در محیطی مثل کلینیک و سگ‌دانی قرار می‌گیرد، در اثر استرس عملکرد طبیعی روده دشوار می‌شود.
  3. درد: تعداد متعددی از شرایط درمانی و ارتوپدی که بسیار دردناک هستند می‌توانند باعث یبوست در حیوان شوند. بیماری‌های مقعدی-رکتومی (Anorectal) مثل خالی نشدن غدد مقعدی و یا آبسه غدد مقعدی عبور مدفوع را به دلیل ایجاد درد سخت می‌کنند.  موارد ارتوپدی مثل التهاب مفصل رانی و یا مفصل زانو وضعیت قرارگیری برای دفع مدفوع حیوان را دردناک کرده و سگ نسبت به دفع مدفوع  بی‌میل می‌شود.
  4. انسداد (Obstruction): ممکن است انسداد کولونی مقعدی (Anal Colonic) دچار شود که از عبور طبیعی مدفوع جلوگیری کرده و منجر به یبوست در سگ می‌شود. اجسام خارجی، برخی از تومورها نیز می‌تواند در عبور طبیعی مدفوع اختلال ایجاد کنند. فتق پرینه (Perineal Hernia) و یا بزرگ شدن غده پروستات، می‌تواند یکی دیگر از عوامل ایجاد انسداد در مسیر عبور مدفوع باشند. همچنین بعد از درمان شکستگی‌های لگنی که خروجی لگن باریک می‌شود نیز با اثر بر کولون در عبور مدفوع اختلال ایجاد می‌کند. گاهی نیز در اثر چسبیدن مدفوع به موهای اطراف مقعد دهانه مقعد بسته شده و ایجاد یبوست می‌کند.
  5. بیماری‌های عصبی-عضلانی: در بیماری‌های دیسک‌های بین مهره ای و یا بدشکلی‌های طناب نخاعی در ناحیه کمری-خاجی  دفع مدفوع دچار مشکل می‌شود.
  6. بیماری‌های متابولیک: بیماری‌های پرکاری تیروئید و یا ازکارافتادن کلیه‌ها با ایجاد عدم تعادل در مایعات و الکترولیت‌های بدن مثل کاهش پتاسیم خون و افزایش کلسیم خون، می‌توانند در ایجاد Constipation نقش داشته باشند. این شرایط باعث کم‌آبی و کاهش انقباضات کولون و سفتی مدفوع و باقی ماندن مدفوع در کولون و یبوست می‌شوند.
  7. درمان: برخی از درمان‌ها می‌توانند یبست ایجاد کنند. مسکن‌هایی چون مورفین می‌تواند باعث Constipation در سگ شود.

علائم یبوست در سگ

علائم یبوست به نظر واضح می‌باشد. ولی باید حیوان به‌دقت بررسی شود. زیرا بیماری‌ها متعددی علائمی مثل علائم Constipation در سگ ایجاد می‌کنند و مشکلات گوارشی در آنها دیده می‌شود. سگی که دچار یبوست شده است معمولاً بی‌حال، دچار کم‌آبی، بی‌میل به خوردن غذا، استفراغ و به حالت قوز کرده  می‌باشد. همچنین حیوان علائم زور زدن، دیسچزیا  و اسهال غیرواقعی مدفوع داخل رکتوم باعث تحریک ترشح موکوس شده که به‌ظاهر شبیه اسهال می‌باشد) نشان می‌دهد.

چگونگی درمان یبوست سگ

یبوست ساده: در این مواقع پیشنهاد می‌شود که با تنقیه کردن و یا تغییر جیره غذایی یبوست رفع شود. در تنقیه کردن از صابون و یا ژل‌های دوکوسات سدیم (DSS) برای رفع علائم یبوست ساده استفاده می‌شود. بدون تجویز دامپزشک به‌هیچ‌عنوان اقدام به تنقیه حیوان خود نکنید.

توجه داشته باشید که در سگ‌های کوچک از تنقیه با فسفات‌ها اکیداً خودداری کنید چراکه باعث عدم تعادل در الکترولیت‌های بدن می‌شود.

شیاف‌های رکتومی که حاوی گلیسیرین، DSS و یا بیزاکودیل هستند نیز می‌توانند در رفع Constipation کمک‌کننده باشند.

استفاده از غذاهای فیبردار در جیره غذایی می‌تواند با افزایش حجم مدفوع کولون را تحریک کرده و باعث دفع مدفوع شود. در مقابل می‌توان از غذاهای با جذب بالا که مدفوع کمتری ایجاد می‌کنند استفاده کرد. در این صورت حجم مدفوع کم شده و مقدار کمتری مدفوع وارد کولون می‌شود. در این زمینه نیز باید دامپزشک تصمیم بگیرد که کدام روش اثر بهتری در درمان خواهد داشت.

یبوست شدید: یبوست شدید زمانی ایجاد می‌شود که کولون متسع شده و با حجم زیادی از مدفوع خشک و سفت پرشده است. در این مورد نیاز به مراقبت های ویژه دامپزشکی می‌باشد.

در موارد شدید Constipation در سگ، اولین قدم تشخیص عامل ایجادکننده یبوست و درمان آن می‌باشد. اصلاح عدم تعادل الکترولیت‌ها برای رفع بی‌آبی بدن از مهم‌ترین اقدامات در درمان یبوست می‌باشد. در مرحله بعدی باید توده مدفوع  را از بدن حیوان خارج کرد که شامل تنقیه و خروج دستی مدفوع می‌باشد. در این موارد نیاز است که حیوان بیهوش شود.

یبوست سگ درمان پیشگیری

درمان‌های دارویی که باعث تحریک خروج مدفوع می‌شوند ازجمله ملین‌ها مثل بیزاکودیل و سیزاپراید باعث تسهیل خروج مدفوع می‌شوند. ملین‌هایی که بر پایه وازلین هستند و یا روغن‌های معدنی با پوشش سطح کولون  باعث جلوگیری از از دست رفتن آب مدفوع می‌شوند و با خاصیت ملینی باعث تسهیل خروج مدفوع می‌شوند.

توجه داشته باشید که استفاده از روغن‌های معدنی باید زیر نظر مراقبت‌های ویژه انجام شود چراکه در صورت استفاده نادرست از آن باعث بروز نومونیای تنفسی (Aspiration Pneumonia) می‌شود.

میلین‌های نرم‌کننده (emollient) مثل دوکوسات سدیم (DSS)، جذب آب از مدفوع را کاهش داده و از سفت شدن مدفوع جلوگیری می‌کند. به‌هیچ‌عنوان DSS را با روغن‌های معدنی ترکیب نکنید. DSS باعث افزایش جذب روغن‌های معدنی شده و روغن‌های معدنی اثر DSS را کاهش می‌دهند.

میلین‌های اسمزی مثل لاکتولوز و یا لاکتوز باعث تحریک ترشح مایعات به داخل روده بزرگ‌شده و دفع مدفوع را افزایش می‌دهند.

پیشگیری از Constipation در سگ

در ابتدا باید تمامی عوامل پیش‌زمینه و مستعد کننده Constipation شناسایی و درمان شوند که شامل موارد زیر می‌باشد.

  • اختلالات متابولیک مثل پرکاری تیروئید
  • مشکلات ارتوپدی مثل استئوآرتریت
  • وجود ضایعات مقعدی و رکتوم که باعث انسداد می‌شوند مثل تورم غده پروستات، فتق پرینه، آبسه غدد مقعدی، تومور
  • جلوگیری و کاهش مصرف مواد ایجادکننده یبوست ازجمله استخوان، مو، مواد گیاهی، زباله
  • مدیریت کولون متسع (Mega Colon)
  • ورزش کردن منظم
  • در دسترس بودن آب کاف در اختیار حیوان
  • آگاهی از داروهایی که باعث یبوست می‌شوند.

درباره دکتر نیلوفر اجودی

فارغ التحصیل از رشته دکترای دامپزشکی از دانشکده دامپزشکی شیراز و فعال در زمینه ترویج فرهنگ نگهداری صحیح از حیوانات و ارائه مشاوره مدیریتی مرتبط با تولیدات و فرآورده های دامی

22 دیدگاهها

  1. در این روش چه پیشنهادی دارید مدفو ع به صورت شول بوده ولی هر سه تا چهار روز مدفوع میکنید

  2. سلام و وقت بخیر. یه بز زایمان کرده و الان بچه اش ۴ روزشه و یبوست داره. دو روزه غذا نخورده خودشو جمع میکنه که کمرش قوس مانندی میشه و یا خودشو کش میاره. احتمال میدیم که یبوست داره. ممنون میشیم راهنمائیمون کنید.تشکر

  3. سلام
    بیش از ۴۰ روزه تریر بنده مدفوع خشک و سفید دفع میکنه
    میل زیادی به غذاهم نداره
    غذاشم گردن مرغِ پختس
    امکان داره راهنمایی کنید

    • احمدی از کرمانشاه

      بابای سگ بیچاره رو درآوردی! اولا غذای یکنواخت خودش خوب نیست به دلیل اینکه مواد غذایی مختلف دارای ویتامین و مواد معدنی مختلف هستند و یک نوع غذا باعث کمبود ویتامین میشه . ضمن اینکه متاسفانه تو کشور ما خیلیا به سگشون کله‌ی مرغ ، گردن مرغ یا پای مرغ میدن ، نمی‌گم بده . خود من ماهی یکی دو تا پای مرغ به عنوان میان وعده به سگم میدم اما نمیشه فقط اینو به عنوان غذای اصلی حساب کرد. بعدشم تو این مقاله گفته شد که یکی از عوامل یبوست استخونه. حالا هم که پیش اومده و باید دنبال راه‌حل بود. اولا از غذاهای مختلف استفاده کن ، مخصوصاً کته و ماست. و یادت نره همیشه آب کافی و تمیز در اختیار سگت باشه.

    • سلام
      شما تو این مدت 40 روز این حیوان را پیش دکتر دامپزشک نبردی؟ سفید شدن مدفوع نشانه بسیار بدی است. اگر شما این سگ را ول میکردی بیرون به نظرت براش بهتر نبود، این طور نگهداری از حیوان ظلمه و اگه نمیدونستی حالا فهمیدی اگه کاری نکنی یه جای زندگی جلوت میاد. برادر من شما باید آب تمیز و خنک براش بزاری و حتما هر دو روز یکبار ظرف آبش رو باید با مایع ظرفشویی بشورید که قارچ و باکتری تو آب رشد نکنه و طعمش رو تغییر نده و اگر بتونید در طول شبانه روز آبش رو چندبار تعویض کنید، سگ از آب کثیف متنفره! غذای سگتون باید متنوع باشه، دقیقا مثل ما از غذای تکراری بدشون میاد و این خیلی مهمه که نباید استخوان زیاد به اون بدید، گردن مرغ همش استخوانه! برنج، تخم مرغ، جگر مرغ (آب‌پز يا كبابی)، سيب زمينی، بال مرغ(دو بار تو هفته)، كشك(حتما پاستوريزه، كشك خشك ممنوع)، خشكبار به ميزان كم، تخم آفتابگردان، ميوه‌های تابستونه (هندوانه كم چون باعث نفخ ميشه، نفخ در سگ خطرناكه و انگور ممنوع چون برای سگ سميه!!)، كلم و هويج، كره (البته كم، بعضي وقتها) و موارد متنوع ديگه كه ميتونيد با توجه به سليقه سگتون در تغذيه سگ از اونا استفاده كنيد، البته بايد يادتون باشه كه سگ گوشت خواره و گوشت غذای اصليشه كه شما ميتونيد از مواد بالا برای حفظ سلامت و صرفه اقتصادی با هم استفاده كنيد، از اين موارد هم تا جای ممكن استفاده نكنيد: قند (خيلي دوست دارد ولی باعث پوسيدگي سريع دندانها ميشود و چون حيوان نميتواند شما را از دردش مطلع كند براي مدتی طولانی درد خواهد كشيد)، پوست مرغ، رگ و پی گوشت، سر و پای مرغ، پفی (جگر سفيد، منظورم ريه هست)، بادمجون در ضمن سگها كمتر از ماهی خوششون مياد و چون خطره گير كردن تيغ در گلوی حيوان وجود داره بهتره از ماهی صرفنظر كرد. بعضی از خوراكيهای ما برای حيوانات سمی هستند، برای سگها اين اقلام سمی هستند: انگور و كشمش، گيلاس، كاكائو و شكلات، آووكادو، پياز و سير!! در مقدار زياد، گوجه خام !!، آدامسهای جديد مانند اوربيت كه چند دانه از آنها كشنده است. در ضمن از اين مواد هم نبايد استفاده كرد چون باعث ايجاد ناراحتيهای شديد گوارشی در سگها ميشود: قارچ خوراكی، شير و لبنيات(به دليل وجود قند لاكتوز غير قابل هضم)، غذای خام، استخوانهای پخته بزرگ (لوله شكل) و … . داروهای مانند دايمتيكون (ضد نفخ)، پماد اكسيد روی (اگه خورده بشه كشنده است)، قرص آهن و يا قرص ويتامين با آهن (هر دو كشنده) و موارد بسيار ديگر. همين كه شما به دنبال حل مشكل سگتان بوديد نشون ميده كه بهش اهميت ميديد. در ضمن خيلی مراقب دندانهايش باش و اونا رو مسواك بزن(خمير دندان ما در سگها باعث شكم درد مشود البته اگه خورده بشه) زمانی كه من به اين اطلاعات نياز داشتم هنوز اينترنت ديال آب فقط تو چند شهر بزرگ وجود داشت ولی حالا همه دسترسی دارن، لطفا درباره سگتون مطالعه كنيد، اينطوری در آينده هيچوقت دچار عذاب وجدان نميشيد كه به خودتون بگيد: ای كاش اين كار را كرده بودم. پاينده باشی.
      “ادمين ” محترم، بنده ايميل جناب “عاليشاه” را در اختيار ندارم در صورت امكان اگر اين نوشته را برای ايشان ايميل كنيد بر بنده منت گذاشته‌ايد.

      • بابک عالی بود

      • دادا دمت گرم واقعا بخاطر راهنمایی ک کردی ازت تشکر میکنم .چن اشتباه خودم داشتم مرتکب میشدم ولی الان فهمیدم ‌.خدا خیرت بده

      • خیلی عالی بود ممنون از اینکه این اطلاعات را در اختیار ما قرار دادید

      • سلام من یه توله هاسکی ۲۱ روزه دارم چند روزه نفخ داره نمیتونه دستشویی کنه شکمشم بزرگو سفت شده
        دکتر براش دایمتیکون و لاکتوز نوشته
        میشه راهنمایی کنین باید چیکارکنم؟😿

  4. سلام.وبسایتتون خیلی خوب و مفیده.به کارتون ادامه بدین

  5. سلام خانوم دكتر من سگم ١٦ سالشه و تومور قسمت امقعد داره و كليه دكترها جواب كردن و گفتن چون كبدش مشكل داره جراحي نميكنيم، الان ٣ روز از دكتر اوردمش و دستشويي نكرده البته انتي بيوتيك دادن ٣سي سي و ويتامين ث و ويتامين اَي و كورتون، الان ٣ روز شده دستشويي نميكنه قبل از اين اخرين دكتر و قبل خوردن دارو خوب دستشويي ميكرد ولي الان نه ، اين بچه زندگي منه، الان ٢ روز با غذا بهش روغن زيتون ميدم و داروي مسهلي كه از دكترش گرفتم رو براي بار اول بهش دادم، دستشويي كوچيك ميكنه ولي مدفوع تميكنه
    خواهشا راهنمايي كنيد ٠٩٢١١٠١٦٦٨٩

  6. پوریا فلاحت

    سلام من دیروز ی توله ۳۵روزه شیتزو فلت گرفتم بردم دامپزشک و کیتاشو زد و آنتیبادی زد بهش.الان از دیروز مدفوع نکرده غذاهم اونچیزی که دکتر گفته شیر یک وعده مرغ و ماست پروبیوتیک یکی درمیان چیکار کنم مدفوع کنه

  7. سلام ببخشید من یه توله سگ تقریبا چهار هفته ای دارم و تازه چشماش و باز کرده و هنوز درست واینمیسته . از وقتی که اوردمش و از شیر خشک بدون لاکتوز بهش دادم اسهال شده میخواستم بدونم چیکار باید کرد تا دل درد و اسهالش بر طرف بشه

  8. با سلام .توله پامر من سینه مرغ و ماست پروبیوتیک و شیر بدون فاکتور خورده و الان ۲ روز میشه که مدفوعش تکه ای و سفید و سفت شده.راهنمایی بفرمائید.🙏🙏

  9. شیر بدون لاکتوز

  10. عاشق این وبسایت شدم من.عالی هستید شما

  11. سلام من پاپي من ٤ ماهش جوجه كباب كردم يه مقدار گوشت وران و استخوان ران گذاشتم ليس بزنه درسته قورت داده خيلي نگرانم نميدونم چكار كنم

  12. سلام میشه کمکم کنید سگم چند روزه زیاد غذا نمیخوره از دیروز تا الان اصلا لب ب شیرش نزده تقریبا سه ماهشه الان ک رفتم زیاد انرژی نداشت 💔 ناله میکنه و چند بار سعی کرد مدفوع کنه ولی ناله می‌کرد و نتونست ولی یکم مدفوع کرد ک خیلی شل بود نزدیک یک استکان الان شیر خورد ولی همش میاد کنارهمو میخاد نازش کنم میشه کمک کنید خیلی نگرانم

    • سلام وقت بخیر
      یک سگ پنجاه روزه دارم بهش مرغ پخته میدادم.
      دو روزه تخم مرغ آب پز زرده بهش دادم. از اون موقع دیگه پی پی نکرده.
      امروز دو روزه که پی پی نکرده.
      چه کاری باید براش انجام بدهم؟؟؟؟

  13. سلام لطفا راهنماییم کنید من یک توله سگ از جمعه بازار خریدم سی و پنج روزه و از نژاده اشپیتز شی واوا روز اول اسهال بود در هفت ساعت سه بار مدفوع کرد سه روز گذشته ولی مدفوع دیگه نکرد ه. اشتها به غذا داره روزی سه تا چهار بار میخوره اب تازه براش میزارم میخوره وشیر روز اول که اوردمش خورد در حال حاضر پاچین براش اب پز کردم ویک نوبت گردن گوسفند اب پز الان سه روزه مدفوع نکرده ودیروز مرغ رو بالا اورد بعد غذا هم شیطونی میکنه بعدش میره میخوابه
    ممنون میشم راهنماییم کتید
    با سپاس …

  14. سلام داغونم کمکم کنید، براثر شرایط بدی که پیدا کردیم مجبور به دادن سگ ماده ۷ ماهمون به کسی شدیم که یک سگ نر ۱۴ ماهه داشت البته بهمون گفته بود که ۶ ماهست، با متوجه شدن این موضوع رفتم و سگمونو بعد از سه روز بخونه آوردم…الان سگمون بسیار مظطربو و ترسو شده و قسمت دخولش ملتهب و درد داره و دچار یبوست شده و نمیتونه مدفوع کنه…
    باتوجه به اینکه شیتزو تریر ماده ما که هنوز فحل نشده و ۳ روز پیش سگ نرپامر ۱۴ ماهه بوده ممکنه دچار حاملگی بشه؟ تو این فاصله ۳ روز چه اتفاقات ممکن رو تحمل کرده؟ آیا لازمه پیش دامپزشک ببرم؟ لطفا کلا منو راهنمایی کنید……؟؟؟؟؟؟ درمان دردش چیه؟؟؟ خیلی دلم بحالش میسوزه خواهش میکنم با پیامک بنده رو راهنماییهای لازم بفرمایید من با ایمیل کار نمیکن ۰۹۱۴۱۵۴۱۹۵۴

    • سلام
      دوست عزیز سگ فقط چند روز خاص بعد از پریود قابلیت باروری داره و سگ نر هم به طور غریزی به سگی که پریود نباشه نزدیک نمیشن ،اون یبوست هم یا واسه خاطر ترس هست یا خوردن اشیاء

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *