خانه / اسب / تولید مثل اسب / چرخه‌ی تولید مثل مادیان

چرخه‌ی تولید مثل مادیان

اسب ماده در سن ۱-۲ سالگی به بلوغ جنسی می‌رسند. تولیدمثل تمامی مادیان فصلی و چند فحلی (poly estrous) می‌باشد؛ به این معنی که در فصل تولیدمثلی چندین بار فحل شده و آماده پذیرش جفت می‌شوند. در طول زمستان که طول روزکوتاه است سیکل تولیدمثلی در مادیان متوقف می‌شود و در اصطلاح وارد دوره بدون فحلی یا anestrous می‌شوند. در دوره آنستروس (عدم فحلی) رحم شل و تخمدان‌ها غیرفعال بوده و فولیکول و جسم زرد مشخصی در تخمدان دیده نمی‌شود. دهانه رحم یا سرویکس ممکن است به‌صورت نه خیلی محکم و سفت بسته باشد و یا ممکن است کوتاه و نازک و متسع باشد.

با افزایش طول روز مادیان وارد دوره انتقال بهاری شده و تخمدان‌ها فعال می‌شوند و فولیکول‌هایی به قطر بیشتر از ۲۵ میلی‌متر بر روی تخمدان‌ها دیده می‌شود. تنیسیته سرویکس و رحم در حداقل خود می‌باشد.مادیان‌ها ۳ تا ۴ دوره فحلی طولانی و نامنظم در طول دوره انتقال بهاری از خود نشان می‌دهند ولی تخمک‌گذاری در این دوره رخ نمی‌دهد.

در پایان دوره انتقال بهاری میزان هورمون لوتئینه کننده یا LH افزایش‌یافته و تخمک‌گذاری آغازی می‌شود. بعد از تخمک‌گذاری، دوره ۲۰ الی ۲۳ روزه فصل تولیدمثلی آغاز می‌شود و چرخه‌های منظم فحلی در اسب دیده می‌شود. باوجود اینکه مادیان‌ها در فصل تولیدمثلی هر ۲۰ الی ۲۳ روز یک‌بار تخمک‌گذاری می‌کنند، مدت فحلی یا استروس (مدت‌زمان بروز علائم پذیرش جفت) تا ۶ روز ادامه دارد و طول دوره دی استروس نیز معمولاً ۱۵-۱۹ روز می‌باشد. در اویل فصل تولیدمثلی، طول فحلی بلندتر است، درحالی‌که در تابستان مادیان‌ها فقط ۲-۳ روز آماده پذیرش جفت می‌شوند. مادیان‌ها در هر چرخه تولیدمثلی دو موج فولیکولی دارند. اولین موج فولیکولی در زمان دی استروس رخ می هد که این فولیکول‌ها تحلیل می‌روند. دومین موج فولیکولی بعد از لوتئینه شدن رخ می‌دهد و مربوط به استروس است. در اوایل فحلی، چین‌های آندومتری رحمی ادم دار می‌شوند ولی بعد از تخمک‌گذاری ادم آندومتر کم می‌شود.

چرخه تولید مثل اسب مادیان

معمولاً یکی از فولیکول‌ها غالب شده و قطری بیشتر ۳۰ میلی‌متر خواهد داشت. فولیکول غالب بزرگ‌شده و قبل از تخمک‌گذاری نرم می‌شود. اووسیت یا تخمک از طریق حفره تخمک‌گذاری آزاد می‌شود. جسم خون‌ریزی و جسم زرد تشکیل‌شده بعد از تخمک‌گذاری تولید پروژسترون می‌کنند که باعث تحریک بسته شدن دهانه رحم و افزایش تنیسیته رحم می‌شود. جسم زرد به بلوغ رسیده و در مدت ۵ روزبه پروستگلاندین ها پاسخ می هد. اگر بارداری در اسب رخ ندهد، بعد از ۱۴ روز جسم زرد تشکیل می‌شود. و مادیان دوباره فحل شده و چرخه ادامه پیدا می‌کند.

درباره دکتر نیلوفر اجودی

فارغ التحصیل از رشته دکترای دامپزشکی از دانشکده دامپزشکی شیراز و فعال در زمینه ترویج فرهنگ نگهداری صحیح از حیوانات و ارائه مشاوره مدیریتی مرتبط با تولیدات و فرآورده های دامی

3 دیدگاهها

  1. با درود و احترام ایا در مادیان غیر آبستن هم جسم زرد تشکیل میشه ؟ در اخر مبحث هستش

  2. الفت یوسفوند

    سلام مادیان من یک ماهه ک زایمان کرده هنوز فحل نیومده جریانش چیه لطفا راهنمایی کنید

    • شما که متوجه فحلی نمیشین
      بعضی مادیانها ترشح ندارند و نمی‌شود فحلی آنها را تشخیص داد بهتر است از دکتر با سونوگرافی تاریخ کشش و استروس برای شما مشخص می‌شود و میتوانید در آن تاریخ کشش انجام دهید
      بدون هیچ علائم فحلی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *