لنگش اسب: مروری بر عوامل ایجاد کننده

لنگش اختلالات ساختاری و عملکردی سیستم حرکتی اسب می‌باشد که در راه رفتن و ایستادن غیرطبیعی حیوان نمایان می شود. گاهی حیوان تمایلی به ایستادن ندارد و نمی‌تواند بایستد و حتی حرکت کند. لنگش، باعث می‌شود حیوان کارایی خود را از دست بدهد. لنگش اسب می‌تواند در اثر ضربه، اختلالات مادرزادی و اکتسابی، عفونت، بیماری‌های متابولیک و بیماری‌های دستگاه عصبی و عروقی به وجود آید.

لنگش بیماری نیست بلکه نشانی از یک بیماری بالینی است. در حقیقت لنگش نشانی از وجود درد و محدودیت‌های فیزیکی در حیوان است که باعث تغییر وضعیت راه رفتن و ایستادن  و بروز بیماری‌های عصبی-عضلانی می‌شود. وجود درد یکی از مهم‌ترین علل بروز لنگش در تمامی اسب‌ها می‌باشد. لنگش های فیزیکی و مکانیکی چون دررفتگی استخوان کشکک به سمت بالا با راه رفتن غیر طبیعی همراه است؛ ولی بیماری‌هایی از جمله اختلالات عضلانی_فیبروزی عضلات نیم وتری و یا محدودیت‌های فیزیکی ناشی از رباط حلقوی، چسبندگی و فیبروز شدید نیز می‌توانند چنین تغییری در حرکت را ایجاد کنند.

باید علت ایجاد کننده لنگش در اسب مشخص شود چراکه نحوه درمان بسته به عامل ایجاد کننده بسیار متفاوت خواهد بود. برای مثال درمان لنگش اسب ناشی از دررفتگی کشکک به بالا به درمان با مسکن‌ها جواب نخواهد داد درحالی که لنگش هایی که با درد همراه هستند به درمان با مسکن‌ها و ضد التهاب‌های سیستمی و موضعی پاسخ  می‌دهند. برخی از لنگش ها تغییرات مشخصی و خاصی درراه رفتن ایجاد می‌کنند. در اختلالات عضلانی_فیبروزی که نوعی لنگش فیزیکی است، اندام درگیر بلافاصله قبل از قدم برداشتن کامل به جلو، اندام به سمت عقب و زمین کشیده می‌شود که حالت ضربه زدن به زمین را نشان می‌دهد. این علامت بیشتر به هنگام راه رفتن اسب مشخص می‌شود.

لنگش هایی ناشی از درد را می‌تواند به لنگش های تحمل وزن و یا عدم تحمل وزن دسته‌بندی کرد. اگرچه اکثر لنگش ها با تحمل وزن همراه هستند و می‌توانند هر دو حالت را همزمان باهم نشان دهند. لنگش های تحمل وزن (حمایتی) زمانی دیده می‌شود که حیوان مدت زمان و نیروی کمی به اندام تحمل کننده وزن وارد می‌کند. در لنگش اندام قدامی، بالا نگه داشتن سر و در لنگش اندام خلفی بالا رفتن لگن، بالا رفتن ران و بالا رفتن قسمت خاجی از علائم بالینی محسوب می‌شود. لنگش اندام خلفی از کنار و یا از پشت حیوان بهتر قابل بررسی است چراکه خمیدگی پا در فازهای جلو بردن و به داخل کشیدن اندام، طول فاز تحمل وزن، و وجود و نبود بالا رفتگی در قسمت خاجی قابل ارزیابی خواهد بود. لنگش اندام قدامی را باید از جلو و کنار حیوان بررسی کرد. لنگش در اندام خلفی و قدامی در اسب را با راه بردن حیوان در مسیر دایره‌ای به‌طوری که اندام درگیر به سمت داخل دایره قرار گیرد می توان تشخیص داد.

عوامل مستعد کننده به لنگش اسب شامل عدم بلوغ فیزیکی، که در کره اسب‌های زودرس و متولد شده با نقص و کره اسب‌هایی که قبل از بلوغ آموزش داده می‌شوند، می‌باشد. سایر عوامل مستعد کننده شامل وجود بیماری‌های تکاملی استخوان‌ها(استئو کندروز، بدشکلی‌های اندام‌های خم کننده و زاویه دارد) ساختمان ضعیف اندام، اصلاح سم و نعل بندی نامناسب، مقید کردن غیر اصولی اسب‌های کاری، استرس‌های یکنواخت و مداوم به استخوان‌ها، لیگامنت ها و مفاصل اسب‌های کاری، سطوح سخت، لغزنده و سنگی که اسب در آنجا کار می‌کند، و ورزش‌های سنگین  می‌باشند.

عوامل محرک لنگش می‌تواند ضربات مستقیم و غیرمستقیم، کوفتگی و خستگی که منجر به ناهماهنگی عضلات می‌شود(بیشتر در اسب‌های مسابقه بعد از پایان مسابقه رخ می‌دهد)، التهاب، بیماری‌های متابولیک، عفونت و عدم تشخیص بیماری قبل از ایجاد درد باشند.

لنگش در بخشی از یک اندام حرکتی باعث بروز درد در بخش‌های دیگر همان اندام شده و ممکن است به دلیل استفاده بیش از حد از اندام‌های حرکتی قدامی و خلفی سمت مقابل، در آنها نیز لنگش ایجاد شود. به همین دلیل نیز باید به هنگام برزو لنگش کل بدن اسب معاینه شود تا در صورت وجود لنگش های ثانویه، تشخیص و اقدامات لازم جهت درمان انجام شود. لنگش های ثانویه در اسب‌های کاری بیشتر دیده می‌شود ولی در تمام اسب ممکن است ایجاد شود. یکی از نمونه‌های بارز لنگش ثانویه ایجاد  التهاب لمینای بیومکانیکی در اندام سالم اسبی است که به دلیل وجود ضایعه  استخوانی شدید در اندام آسیب‌دیده در سمت مقابل اندام سالم، حیوان وزن خود را به اندام سالم منتقل می‌کند.

منبع: Overview of Lameness in Horses