کمآبی در اسب زمانی اتفاق میافتد که بدن اسب بیشازحد آب از دست داده باشد. بهطورکلی به دلیل فعالیت بدنی شدید یا اسهال طولانیمدت، اسب مقدار زیادی آب و الکترولیت (یعنی مواد معدنی همچون سدیم، کلر و پتاسیم) از دست میدهد؛ این مسئله، وضعیت اورژانسی بسیار جدی است که اگر سریعاً آب موردنیاز بدن اسب تأمین نشود میتواند منجر به ازکارافتادگی و نارسایی کلیه شود.
علائم کم آبی در اسب
اگر اسب با کمبود مایعات و الکترولیت مواجه باشد پوست بدنش خاصیت ارتجاعی خود را از دست میدهد. یک راه آسان برای تشخیص این مسئله، نیشگون گرفتن پوست در امتداد کمر اسب است. اگر بدن اسب کمآب باشد پوست نیشگون گرفته خشک و برآمده بالا میماند و اگر کمآب نباشد پوست به حالت ارتجاعی سریع سر جای خود برمیگردد. دیگر علائم کمآبی شامل موارد زیر میشوند:
• کرختی و بیحالی
• افسردگی
• تیرگی چشم
• خشکی پوست و دهان
• بزاق غلیظ و چسبناک
• سطح بالای پروتئین در خون
دلایل کمآبی بدن در اسبها
از دست دادن بیشازحد مایعات و الکترولیت به دلیل فعالیت بدنی شدید یا اسهال، همچنین درجه حرارت بالای غیرطبیعی بدن (گرمازدگی) یا تب میتواند باعث کمآبی بدن شود. از دیگر علل کمآبی بدن در اسبها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• مسابقه یا سواری دادن در مسافتهای طولانی
• رویدادهای ورزشی
• تریل سواری
• سوختگی شدید
• اندوتوکسمی (بیماریای که باعث نارسایی کلیه میشود)
• کولیت-ایکس (بیماری که باعث اسهال آبکی و شوک هیپوولمیک میشود)
• شوک آنافیلاکتیک (شوک ناشی از واکنش آلرژیک)
تشخیص کم آبی در اسب
دامپزشک برای تشخیص کمآبی بدن اسب یک سری آزمایش خون مختلف انجام میدهد. چنین آزمایشاتی بهوسیله ی بررسی میزان پروتئین موجود در خون و حجم خون و کاهش محتوای آب در سلولهای بافت بدن اسب مشخص می شود. بررسی ادرار حیوان نیز در تشخیص این بیماری کمک میکند و ممکن است مشکلات ثانویهایی که کلیهها را درگیر کرده را هم مشخص کند.
درمان کم آبی در اسب
استفاده از مایعات و محلولهای الکترولیت در درمان و تثبیت وضعیت اسب مبتلا به کم آبی حیاتی است. با این حال از مشورت با دامپزشک غافل نشوید چراکه تعیین دوز این مایعات به تخصص پزشکی احتیاج دارد؛ مصرف بیشازحد مایعات میتواند منجر به وضعیتی به نام مسمومیت آب بشود.
بهطورکلی دامپزشک محلول خوراکی الکترولیت را تجویز میکند اما در شرایط وخیمتر ممکن است احتیاج به تزریق داخل وریدی مایعات باشد. روشی که برای درمان انتخاب میشود به وضعیت، مزاج و سلامت حیوان مبتلا به کم آبی بستگی دارد. پس از آنکه تعادل الکترولیت به حد مناسبی رسید میتوان مسائل دیگری که ممکن است منجر به کمآبی بدن اسب شده باشند را درمان کرد.
پیشگیری از کم آبی در اسب
آب مایه ی حیاتی تمام موجودات زنده است و اگر اسب بدون داشتن مجالی برای تأمین آب موردنیاز بدنش به فعالیت واداشته شود ممکن است سلامتی او دچار مشکل شده و حتی باعث مرگش شود. بنابراین پیروی از روشهای ساده همچون تأمین مداوم آب کافی، سالم و تمیز برای اسبتان میتواند از ابتلا به کمآبی جلوگیری کند.