خانه / پرندگان / بیماری و درمان پرندگان / عفونت قارچی کندیدیوز (Candidiasis) در پرندگان زینتی

عفونت قارچی کندیدیوز (Candidiasis) در پرندگان زینتی

عفونت کندیدیوز یک عفونت قارچی است که توسط قارچ کندیدا آلبیکنز (Candida Albicans) ایجاد می‌شود. این قارچ به‌صورت فلور طبیعی با تعداد اندک در دستگاه گوارش پرندگان حضور دارد. درصورتی‌که تعداد این قارچ افزایش پیدا کند، و یا زخمی در دستگاه گوارش وجود داشته باشد، می‌تواند مشکلاتی در دستگاه گوارش و سایر ارگان‌ها ازجمله منقار و سیستم تنفسی ایجاد کند. قارچ کندیدا آلبیکنز می‌تواند پوست، پر، چشم‌ها و دستگاه تولیدمثلی پرنده را آلوده کند.

پرندگان جوان و بخصوص عروس هلندی، مرغ عشق، فنچ‌ها وپروتلت ها بیشتر مستعد بیماری کندیدیوز می‌باشند. همچنین در پرندگانی که دچار ضعف ایمنی می‌باشند نیز این بیماری بیشتر مشاهده می‌شود. عواملی که پرنده‌ها را در معرض این بیماری قرار می‌دهد شامل موارد زیر می‌باشد.

  • تأخیر در تخلیه چینه‌دان
  • استفاده طولانی مدت از آنتی بیوتیک ها
  • بهداشت و نظافت ضعیف
  • کمبود ویتامین A
  • تغذیه نامناسب
  • وجود عفونت‌هایی مثل ویروس آبله و یا تریکوموناس
  • وجود مشکلاتی چون زخم و یا تنفس دود
  • استرس ناشی از حمل‌ونقل توسط کشتی و یا جابجایی پرنده

علائم بیماری کندیدیوز پرندگان

در بالغین معمولاً علائم شدید نیست و به‌صورت کاهش وزن خفیف، بی‌حالی و پرهای ژولیده دیده می‌شود. در پرندگان جوان بیماری شدیدتر رخ می‌دهد به‌خصوص در پرندگانی که دچار ضعف سیستم ایمنی نیز می‌باشند. علائم بالینی در پرندگان جوان شامل بی‌اشتهایی، توقف حرکت چینه‌دان، حضور پلاک های سفید در محوطه دهانی، بازگشت غذا به دهان (regurgitation) و کاهش وزن می‌باشد. عفونت کندیدیوزی که محدود به محوطه دهانی باشد می‌تواند باعث سختی در بلع و بوی بد دهان شود. در مراحل پیشرفته بیماری کندیدیوز ممکن است در چینه‌دان و دستگاه گوارش گرفتگی ایجاد کند. ضخیم شدن چینه‌دان در این بیماری ظاهر حوله‌ای به آن می‌دهد.

درصورتی‌که عفونت به بخش‌های پایین‌تر دستگاه گوارش سرایت کند علائمی چون بی‌حالی، کاهش وزن، کاهش اشتها، استفراغ و اسهال دیده می‌شود. در این مورد به دلیل اینکه مواد غذایی در روده جذب کاهش می‌یابد، تغذیه نامناسب باعث مزمن شدن بیماری می‌شود.

درصورتی‌که دستگاه تنفسی درگیر شود ترشحات بینی، تغییر در صدا، سختی تنفس، تنفس سریع و عدم توانایی برای فعالیت بیش‌ازحد دیده خواهد شد.

تشخیص بیماری کندیدیوز در پرندگان

برای تشخیص بیماری ابتدا باید تاریخچه صحیحی از صاحب دام گرفته شود، بعد از آن باید پرنده به‌طور کامل معاینه شود و نمونه‌هایی برای آزمایش‌های تشخیصی دقیق از محل‌های درگیر تهیه شود. برای تشخیص قارچ کندیدا آلبیکنز می‌توان از رنگ‌آمیزی گرم استفاده نمود. باید توجه داشت که نبود قارچ کندیدا در اسمیر رنگ‌آمیزی شده دلیل بر عدم وجود بیماری نیست و باید آزمایش‌های بافت‌شناسی دقیق‌تری انجام شود. برای مشاهده قارچ رنگ‌آمیزی گرم کافی است ولی در مواردی که اسمیر خشک می‌باشد می‌توانید از رنگ‌آمیزی دیف کوییک (Diff-Quik) و نیومتیلن  بلو (new methylen blue) استفاده کنید. برای اسمیر های مرطوب لاکتوفنل کاتن به لو (lactophenol cotton blue) پیشنهاد می‌شود. این قارچ جوانه‌هایی به قطر ۳ الی ۶ میکرون دارد و با هسته گلبول‌های قرمز پرندگان مقایسه می‌شود.

تشخیص درمان Candidiasis

از آنجایی که قارچ کندیدا به عنوان عامل ثانویه بیماری ایجاد میکند، باید عامل اولیه مسبب بیماری کندیدیوز مشخص گردد. بیماری کندیدیوز دهانی و بخش بالایی دستگاه گوارش علائمی مثل تریکوموناس، کمبود ویتامین A، بیماری آبله پرندگان، عفونت های باکتریایی،خوردن اجسام خارجی، و مسمومیت ایجاد میکند. به همین دلیل نیز باید برای تشخیص تفریقی از آزمایش های دیگر نظیر کشت کمک گرفت. برای کشت میتوان از سابورید آگار (Sabouraud agar)و یا آگار آرد ذرت (corn meal agar) استفاده کرد.

candidiasis بیماری پرندگان

درمان بیماری کندیدیوز در پرندگان زینتی

درمان بیماری براساس درمان عامل مستعد کننده بیماری کندیدیوز انجام میگیرد. معمولا بیماری کندیدیوز به خاطر بهداشت و نظافت ضعیف محل نگهداری و محیط ایجاد میشود. اگر مشکل از شرایط نگهداری و نظافت محیط نگهداری باشد، اصلاح شرایط و تمیز کردن محیط از مهم ترین اقدامات برای رفع بیماری است. در پرندگان تازه متولد شده که دچار گرفتگی و عدم تحرک چینه دان شدند، باید چینه دان به صورت دستی تخلیه شود و به میزان خیلی کم غذا داده شود تا حرکت چینه دان به حالت اول بازگردد. از متوکلوپراماید برای حرکت چینه دان و جلوگیری از بازگشت غذا میتوان استفاده کرد. بعد از اینکه عامل مستعد کننده تشخیص داده شد، درمان با نیستاتین و یا فلوکونازول شروع میشود.

نیستاتین جزو داروهای انتخابی این بیماری است چرا که عوارض کمتری دارد و از طریق گوارش نیز جذب نمیشود. تنها عیب این دارو مزه و حجم زیاد مورد نیاز برای درمان می باشد. برای درمان موارد شدید بیماری از کتوکونازول استفاده میشود. معمولا کتوکونازول را در ترکیب با اسیدی کننده ها( آب پرتقال، آب آناناس) استفاده میگردد از آنجایی که این قارچ در محیط قلیایی راحتر رشد میکند، اسیدی کردن دستگاه گوارش با استفاده از اسید کننده ها میتواند جنبه درمانی داشته باشد. اگر پرنده به نیستاتین پاسخ نداد و یا درمان با این دارو برای پرنده سخت می باشد، از فلوکونازول میتوان استفاده کرد.

برای درمان کندیدیوز چشمی از پماد آمفوتریسین B ویا از تزریق زیر متلحمه چشم آمفوتریسین B استفاده میگردد.

پیشگیری از بیماری کندیدیوز در پرندگان زینتی

کندیدیوز در اثر عواملی که به صورت منفی بر سلامت پرنده اثر میگذارند بروز میکند. با فراهم کردن محیطی تمیز و تغذیه مناسب، کاهش و حذف استرس ها و جلوگیری از تماس پرنده با پرنده های بیمار میتوان خطر ابتلا به این بیماری را کم کرد. در صورتی که پرنده شما به مدت طولانی باید انتی بیوتیک مصرف کند، دامپزشک باید ضد قارچ هم در کنار درمان آنتی بیوتیکی برای پرنده در نظر بگیرد.

درباره دکتر نیلوفر اجودی

فارغ التحصیل از رشته دکترای دامپزشکی از دانشکده دامپزشکی شیراز و فعال در زمینه ترویج فرهنگ نگهداری صحیح از حیوانات و ارائه مشاوره مدیریتی مرتبط با تولیدات و فرآورده های دامی

41 دیدگاهها

  1. ابوالفضل مبارکی

    سلام خسته نباشید .مقدار نیستاتین برای جوجه عروس هلندی 31 روزه چقدر باید باشد

  2. با عرض سلام و خسته نباشید خدمت دکتر اجودی و برنامه نویسان سایت.
    من در یک سالن پرورش قناری کار میکنم که حدود 6000 شش هزار قناری با نژاد های مختلف پرورش داده میشه
    دامپزشک محترم سالن برنامه ای دادن که تخم کتان شسته شه و بعد پنج دقیقه در مخزنی که برای هر 20 لیتر یک درب کالن جرمی ساید هست گذاشته بشه و خشک شه و بعد داده بشه به پرنده ها بعد 35 روز ما تلفات 30 عدد رو داشتیم .به نظر شما بیماری قارچی میتونه شکل گرفته باشه!؟ و راه های درمانی که پیشنهاد میکنید چی میتونه باشه!؟علائم دیده شده پف کردن و پیچش تخم در شکم…کز کردن درگوشه قفس و…بی حالی شدید پرنده و در مواردی کبودی چشم و منقار

    • سلام
      تا جایی ک میدونم جرمی ساید از ماده مؤثره فرمالین استفاده میکنه. و این ماده تاثیر منفی داره. بهتره از نانو سیل استفاده کنید

  3. سيد مجيد میر خوش

    سلام من تعدادی قناری دارم که در فصل زمستان بعلت عدم تهویه مناسب دوچار بیماری تنفسی می شوند البته مرگ و میر ندارن ولی همیشه با دهان باز تنفس می کنن وبرای جفت گیری خیلی دیرتر نسبت به سایر پرنده ها آماده میشن و اغلب مواقع خواب هستند لطف. راهنمایی کنید چه دارویی استفاده کنم

  4. سلام
    پای مرغ عشقم قارچ زده دامپزشک پماد فایتو تجویز کرد استفاده میکنم ولی تاثیر نداره قارچ از پاهاش به رونش هم رسیده کسی راه درمانی داره کمک کنه لطفا

    • از کجا مطمعن هستید قارچ هست؟آیا کبودی و یا تغییر رنگ روی انگشت ها مشاهده کردید؟خوراکش چی هست؟آیا جیره پروتیین زیادی داشته؟مثلا روزانه سینه مرغ و یا..اگر دامپزشک تایید کرده قارچ هست..مادامیییکه تمااامی وسایل مرتبط..قفس،ظروف،محل تردد و بازی…ضدعفونی اساسی نشه و زیر آفتاب نگداریو لوازم رو..قارچ از بین نمیره،هرد۱۲ ساعت ۵ قطره نیستاتین بدین به علاوه اینکه پماد ان ان رو بمالید روی پاها…مواظب باشید پماد کاملا جدب بشه و پرنده نوک نزنه،با پماد آ د هرشب خییلی کم چرب کنید کف پا و خود پا رو،هروووز سیب زرد رنده کنید و ابش رو بدین،به مدت یک هفته هویج روزانه یک قاشق چایخوری…بعد از بهبودی و نرمال شدنش..سیب رو ادامه بدین اما هوییج هفته ای دوبار…این دو(هویج ووسیب)کمک میکنن از مواد طبیعی ویتامین واملاح جذب بشه،در آبخوری روزانه چند قطره سرکه سیب اضافه کنید.

  5. سلام خسته نباشی من یه ۷تا ۸ ساله که یه طوطی دارم ۱ ساله که رو بالش یه دونه ی خیلی بزرگ چرکی زده وقتی زخم میشه خون هم میاد زیاد و پرهاش هم از اول ناقص در میومد باید چکار کنم ممنون میشم راهنماییم کنید

  6. سلام
    من یه مرغ دارم که چشمش عفونت کرده (عفونته م یه تیکه کوچک و سفیده) چیکار کنم خوب شه راهنمایی کنیدلطفا

  7. سلام من یه جوجه مینا دارم که دیگه دونه خور شده خیلی هم ترو فرزه ولی دوتا بالش همیشه اویزونه و خیلی هم به خودش ور میره انگار خارش داره گفتم یه دفعه شپش یا انگلی چیزی نداره ممنون میشم جواب بدین

    • اگر حشرهای ریزی میبینین زیر پرها باید قطره پشت گردنی بگیرین یک قطره برزین رویه پوست پشت گردن خون پرنده الوده میشه و هرچی ک باشه رو میکشه

  8. سلام خسته نباشید جوجه عروس من بخاطر فوضولات مادر منقارش عفونت کرده من الان باید چیکار کنم تا خوب بشه؟

  9. سلام . مرغ عشق من قارچ گرفته از نوک تا پاها و خیلی شدیده . چکارکنم.

  10. سلام مرغ مینایی دارم که سقف دهانش آفت زده چکار باید کنم ؟

    • سلام برای میناتون از قطره نیستاتین بگیرید ! سه قطره صبح وسه قطره شب. چون قارچ دهان گرفته اگر به داد مینا نرسی تمام گوادش وتنفسی اش را میگیره توی آبش هم ویتامین بچه دو الی سه قطره بریزید
      ناگفته نماند نظافت ظرف های آب وغذا حتما رعایت بشه

      • سلام من یه جوجه عروس ۲ ماهه دارم که قارچ گرفته سر زبونش سفید شده بردمش دامپزشکی چندتا چیز داد تا دیشب بهتر بود ولی از امروز صب همش بالا میاره مثل آب ولی یکمم کش‌دار و هیچی هم نمیخوره همش یه جا کز کرده سرلاکیه و هرکار میکنم نوکشو زیاد باز نمیکنه خیلی میترسم بلایی سرش بیاد

  11. سلام و روز بخیر
    وحید هستم از اصفهان من ۱۰۰ عدد فنچ گلدین دارم مدتی بعضی از پرندهام ابتدا مدفوعشون کرم رنگ میشن و وقتی خشک میشن مصه گچ میشن بعد از تقریبا ۲۰ روز پرنده ضعیف شده و میمیرن بخصوص جوجه ها چند روزه و جوجهایی که تازه دون خور شدن مبتلا میشن داروهای که دادم انواع داروهایی کوکسیدیوز و انرو و لوامیزول بودن ولی فایده نداشته لطفا راهنمایی بفرمایید چکار کنم چطوری درمانشو پیدا کنم ممنون

  12. با سلام، من یک عروس هلندی ۹ساله دارم که متاسفانه سرش کامل زخم شده دکتر بردم داروی فلوکونازول ۱۵۰ داد که با ۱۰میلی آب حل کنم و ۱میلی رو روزی یکبار بهش بدم و قطره گلیسیرین که روی زخم بمالم، خواستم سوال کنم که با این دوز کم خوب میشه یا بیشتر بدم یا دارو دیگه ای هم بدم چون اصلا حالش خوب نیست هیچی هم نمیخوره، ممنون میشم راهنمایی کنید حالم خیلی بده.

  13. سلام، دامپزشک برای مرغ من قطره نیستاتین شروع کرده، میخواستم بدونم آیا در دوره مصرف دارو میشه از تخمش استفاده کرد یا نه؟متشکرم

  14. سلام
    کبوتری دارم در مقعد چیزی شبیه قارچ رشد می‌کنه چند بار برداشتم ولی دوباره رشد می کنه داخل مقعد است لطفا راهنمایی کنید

  15. سلام وقت بخیر. عروس 65 روزه ای دارم که اسهال بود بعد مراجعه چرک خشک کن و نیستاتین داد دکتر ولی هنوز خوب نشده گفتن قارچ داره. واسه درمانش چیکار کنم

  16. سلام مرغ عشقم بی نهایت خارش داره به دامپزشک دسترسی نداره و مطمئن هستم که شپش نداره شمارو به جان عزیزتون هرکی تجربه داره کمکم کنه ثواب داره به مولا

  17. سلام .مینای من توی دهنش یه دونه سفید زده ولی کاملا سرحاله.به دامپزشک دسترسی ندارم میشه کمک کنید؟

    • دکتر نیلوفر اجودی

      سلام دوست عزیز. باید بررسی بشه دقیق. ممکنه کمبود ویتامین A باشه یا عفونت قارچی. از طریق اینستاگرام پت پزشک عکس و شرح وضعیت پرنده رو برامون دایرکت پیام بدید اونجا راهنماییتون میتونیم بکنیم.

  18. سلام مرغ مینای من تقریبا۵ ماهشه و دوروزی میشه که دوتا دونه ی قارچی کوچک کناره دهنش در اومده آیا خطرناکه علتش چیه وراه درمانش چیه ممنون میشم راهنمایی کنید

  19. سلام خسته نباشید من یه خروس دارم پارسال بردمش دامپزشک از مدفوع و بزاق دهنش آزمایش گرفتن گفتن که قارچ چون سیستم ایمنی ش ضعیف شده بعد بهش باسیتراسین دادن الا خروسم تاجش خم شده و توی مدفوعش هم دونه هایی مثل کنجد هست میشه لطفا راهنمایی کنید

    • سلام، دور گردن پرنده قارچ زده و پر های دور گردنش ریخته، ما گفتیم شاید در اثر نیش پشه باشه، چجوری میتونم کمکش کنم؟؟

  20. چند روزه از دهن عروس هلندی من دهنش بوی خیلی بد میاد این نشانگر چیه لطفا کمک کنید با چیکار کنیم
    لطفا کی میدونه بگه ایا نشانگر مریضی
    دوا ودرمان داره

    • بوی بد دهان پرنده ب احتمال زیاد نشانه قارچه هرچی سریعتر ببریدش دام پزشک تا خدایی نکرده اسیبی ندیده

  21. سلام مرغ مینای من میخچه داشت،عفونت کرده دو تا انگشت‌هاش سیاه شده و دو انگش بعدی را داره درگیر میکنه،عفونت شدید داره،دایم نوک میکنه،پماد آلفا و تا اسایکلین زدم،انروفلوکساسین توی آبش ریختم فایده نداشت،الان سفالکسیم تو یه لیتر آب حل میکنم میدم،داره پاهاشو از دست میده توروخدا بگید چیکار کنم

  22. سلام – اگر این مریضی دستگاه تنفسی مرغ عشق درگیر کرده باشه باید چکار کرد که خوب شه درمان داره؟ یعنی عفونت دیگه روئت میشه به صورت تورم روی قسمت بالای منقار و داخل حفره منقار موقع خرید مشکل تنفسی داشت ولی فروشنده گفت از بچگی یعنی از بدو تولد این مشکل تنفس داشته و دم میزد ولی الان عفونت رویت میکنم – باید چکار کنم؟ لطفا راهنماییم کنین

  23. سلام قطره نیستاتین که حاوی سدیم ساخارین هست میتونم برای عروس هلندیم که ۱۱ ماهشه استفاده کنم؟؟؟

  24. سلام ما دوتا عروس هلندی داریم که ببش از یک ونیم سال هست که با ما زندگی میکنند حدودا ۹ ماه میشه که یکی از عروس ها بعد از ریزش پرهای اولیه دیگه پرهای خودش را شروع به کندن کرد و همچنین کرک و پر نامنظم و کوتاه و پرهای شکننده و اغلب خودشان هم از تن پرنده میریزه . اما خودش خیلی پر جنب و جوش هست و آواز میخونه و بازیگوش هست دوبار دکتر بردیم تقویت کننده و دارو دادند تو آب ریختیم درست نشده نمیدونیم چطور درمان کنیم !!!لطفا کمکش کنید

  25. سلام خسته نباشید
    من یک گرینچیک آناناسی دارم و
    ما به مدت یک هفته که رفته بودیم مسافرت پرنده ام رو جای یکی از دوستانمون گذاشتیم وقتی که پرنده ام رو گرفتیم خیلی بیحال بود دومش پوست پوست شده بود و پراش میرختند وزنشم قبل مسافرت۶۵ گرم بوده الان شده۶۴ گرم
    تروخدا ترو جون عزیزتون کمکم کنین تا ببینم پرنده چیکارشه چجوری خوبش کنم

  26. سلام من دوتا پرنده کوچک خریدم که متوجه شدم یکیشون زبانش به شدت ورم کرده مثل اینکه یک کرم روی زبانش باشه اما کرم نبود میشه راهنمایی کنید چکار کنم؟ چشمش هم انگار علائم ناسالمی داره و انگار یکم تاره

  27. سلام
    عروس هلندی رو از کسی گرفتم چون مریض بود نمی‌خواستش. دچار پرریزی شدیده و الان سه سالشه ولی نه دم داره نه پرهاش پر پشته. خیلی نوک زدنش کم رمق هست ولی اشتها خوبه. مدفوع نرمال نه سفت نه شل. رنگش هم طبیعیه. فکر می‌کنم قارچ پوستی داره چون انگار صاحب قبلیش خیلی بهش عطر میزده. اینجا توی عسلویه هستم و دامپزشک قوی نیست. میشه راهنماییم کنید لطفا؟

  28. سلام من ده روز عروس هلندی گرفتم تا دیروز متوجه شدم که چشم های پرنده ام قرمز شده بردمش دامپزشکی گفت عفونت قارچی داره بهم قرص تربینافین داد که در ده سی سی آب مخلوط کنم بزارم دوقطره از آب بخوره میخواستم بدونم که این قرص ضرر داره برای پرنده ام یا نه؟

  29. سلام خشته نباشید من یه عروس هلندی ۴۸ روزه خریدم که تازه ب دونخوری افتاده سوال من این است که چرا دهانش بوی بد میدهد؟

  30. باسلام.
    من دوتا عروس هلندی دارم که تازه دونخور شدن.
    یکشون از چندروزه قبل بی اشتها شده و چینه دونش رنگش سفید شده
    و از امروز هرچی میخوره پس میاره، ممنون میشم اگر راهنمایی کنید که حیوون از پا درنیاد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *