زبان بدن سگ: آشنایی و برقراری ارتباط با سگ

زبان بدن سگ بسیار پیچیده است. حرکت، حالت و موقعیت سر، چشم‌ها، گوش‌ها، دهان، زبان، دم و کل بدن حیوان معانی متفاوتی را نشان می‌دهند. برای مثال، سگی که به آرامی رو پاهایش ایستاده و گوش‌های او راست بوده و دهانش باز است و زبان او در حالت ریلکس بوده و دمش را تکان می‌دهد اعتماد به نفس سگ را بدون وجود خشونت در حیوان نشان می‌دهد. هر بخش بدن به تنهایی و یا در ارتباط با هم بیانگر این است که سگ شما چه حسی دارد. این احساسات و حالت‌ها با وجود رنگ‌ها و نشانه‌ها در بدن سگ افزایش می‌یابد، بخصوص رنگ‌ها و نشان‌های صورت و دم. به‌عنوان مثال وقتی دور چشم حیوان سیاه رنگ است و لکه‌های قهوه‌ای مایل به زرد در بالای چشم دارد، باعث بزرگنمایی حرکات چشم می‌شود، در این حالت سگ شما به‌راحتی با دیگر سگ‌ها ارتباط برقرار می‌کند. سگ‌هایی که این رنگ‌ها و نشانه‌ها را ندارد، به عنوان مثال کل بدنشان سفید و یا سیاه است، دارای نقطه ضعف هستند و رفتارهای آنها به اشتباه فهمیده می‌شود.

سگ‌هایی که به‌طور ذاتی دم ندارند و یا با جراحی دمشان قطع‌شده است، نمی‌تواند از زبان بدن مربوط به دم برای برقراری ارتباط استفاده کنند. معمولاً کمتر پیش می‌آید که احساسات سگ‌ها اشتباه فهمیده شود چون آنها برایی نشان احساسات خود از بیش از یک بخش از بدن استفاده می‌کنند ولی گاهی نیز به سختی می‌توان زبان بدنشان را فهمید. وقتی شما متوجه شوید که سگ شما با زبان بدنش از شما چه می‌خواهد به راحتی می‌توانید با او ارتباط برقرار کنید. شما می‌توانید به روش خودتان حیوان خود را در شرایط ترس و اضطراب مدیریت کنید؛ شما می‌توانید در هنگام ترس حیوان به او اعتمادبه‌نفس دهید. شما می‌توانید او را در زمان انجام یک کار تحسین کنید.

وقتی سگ شما می‌ترسد بدن خود درحالی‌که زانو و آرنج را خم کرده است پایین می آورد و به زمین نزدیک می‌کند و سر، گوش‌ها همانند دم حیوان پایین می‌باشد. نوک دم خیلی کم تکان می‌خورد و ممکن است سگ شما دماغش را لیس بزند.

وقتی سگ شما خیلی ترسیده باشد اگر در گوشه‌ای گیر بیفتند ممکن است گاز بگیرد درحالی‌که بدنش همچنان چسبیده به زمین و پایین، سر و گوش‌هایش پایین و لب بالا به سمت عقب کشیده شده (مثل این که می‌خندد) باشد. معمولاً حیوان به چیزی که از آن ترسیده است خیره شده و سپس نگاه خود را از آن چیز بر می‌دارد و در کنار این رفتار دم نیز به سمت زیر بدن جمع شده و بی‌حرکت می‌ماند.

سگ‌های مطیع که لزوماً ترسو نیستند غلت خورده و شکم خود را نشان می‌دهند. اگر حیوان ترسیده باشد پس از جمع‌کردن دم خود به طرف شکم، دیگر تکانی به دم خود نمی‌دهد اما سگ مطیع و تربیت شده پس از جمع کردن دم خود تکان‌های ریزی به دم خود می‌دهند و بر خلاف سگ ترسو به اطراف نگاه می‌کنند.

سگ قدرت طلب و حکم‌فرما سگی است که با گاز گرفتن و حالت تهاجمی خود در برخورد با دیگر موجودات زنده قصد دارد برتری خود را نشان دهد. تمام حالات بدن این سگ پیشروی را در ذهن شما تداعی خواهد کرد. سگ قدرت طلب در حالی که بر روی انگشتان دست خود ایستاده و بدن خود را به سمت جلو خم کرده و سرش جلو قرار دارد به شی‌ء مورد نظرش خیره می‌شود. گوش حیوان به سمت جلو راست و کشیده شده و دم سگ به سمت بالا با حرکات آرام و یا گاهی بدون حرکت قرار می‌گیرد. دیدن موهای پشتی حیوان که به حالت سیخ شده درآمده‌اند نیز یکی دیگر از نشانه‌های سگ‌های قدرت طلب می‌باشد.

سگ با اعتماد به نفس و هوشیار هیچ علاقه‌ای به گاز گرفتن و درگیری با دیگر سگ‌ها ندارد و دم حیوان به حالت باز می‌باشد. به سمت جلو خم نمی‌شود و سر حیوان نیز بالا، گوش‌ها بالا و به سمت جلو می‌باشد. موهای ناحیه پشتی حیوان سیخ نیست و در حالت معمول قرار دارد. به دلیل آرامش سگ در کنار اعتماد به نفس حرکت دم به‌وضوح قابل رویت است.

سگ فعال و پر جنب و جوش یکجا بی‌حرکت نمی‌ایستند و در حال رقصیدن، چرخیدن و بالا پایین پریدن می‌باشند. نگاه حیوان در این حالت به سمت شما بوده و دم به نشان شادی و اشتیاق حیوان به بازی کردن سریع تکان می‌خورد. برای دعوت از شما به بازی نیمه جلویی بدن خود را به زمین نزدیک می‌کند. گوش‌ها در اکثر نژادها در این حالت بالا و پایین می‌شوند در حالی که سر حیوان به سمت شما است.

این توضیح کوتاهی از زبان بدن سگ بود. به یاد داشته باشید هر نژاد سگ ویژگی‌های خاص خود را نیز به همراه دارند برای مثال سگ گله معمولاً زل می‌زنند و به این روش از گوسفندان و گاوها با نظارت دقیق خود محافظت می‌کنند. درجایی دیگر زل زدن باعث جلب توجه صاحب می‌شود تا سگ بتواند درخواست خود را مانند توپ بازی مطرح کند. ولی در نژادهای دیگر زل زدن معانی دیگری مانند ترس، مراحل اولیه حمله و … باشد.

در حین آموزش سگ خود با دیگر حالات زبان بدن سگ آشنا خواهید شد. اگر شما در حین انجام تمرینات و مراحل آموزشی خیلی جدی باشید ممکن است سگ شما با نگاه به شما و کشیدن خمیازه سعی کند به شما بگوید “آرامش خود را حفظ کن نیازی به این‌همه تلاش و سختی نیست” و بعضی از سگ‌ها نیز در هنگام سررفتن حوصله نگاه خود را از شما برداشته و به نقطه دیگری توجه می‌کنند که این رفتار بیانگر این است که “تمرینات را برای مدتی متوقف کنید و در مورد تکنیک آموزشی خود دوباره فکر کنید و به طریق دیگری آموزش را ادامه دهید” پس بهتر است در مراحل آموزشی نیز به حیوان خود نگاه کرده، رفتار و حرکات او را بفهمید و از روش‌های ارتباطی آن‌ها مانند زبان بدن برای افزایش سرعت تربیت حیوان بهره ببرید.

به این دلیل که برخی از حالات و رفتار بین انسان و حیوانات مشترک است به‌راحتی منظور آن‌ها را متوجه خواهیم شد بدون آنکه در مورد زبان بدن سگ از قبل اطلاعاتی کسب کرده باشیم.

اگر سگ شما به مشکلی برخورد کند، بخصوص وقتی بفهمد که کاری که انجام می‌دهد مورد تأیید شما نیست، جلوی حیوان بایستید و به چشمانش نگاه کنید و نگاه خود را قطع نکنید.  شما باید برتری خود را به او بقبولانید. البته باید بدانید که این حالت را نباید برای سگ‌های مهاجم انجام دهید؛ چرا که این حالت را به نزاع تعبیر می‌کند.

در پایان ساعت آموزش حیوان، دست‌های خود را بالای سرتان برده و بعد درحالی‌که لبخند بر لب دارید، هر دو دستتان را پایین آورده و کمر خود را خم‌کنید تا حیوان متوجه تمام شدن تمرین‌ها بشود و او را به بازی کردن دعوت کنید.