پتپزشک راهنمای جامع حیوانات همانند انسان، داشتن تغذیه‌ای متعادل در پرندگان نیز بسیار حائز اهمیت است. هر گونه عدم تعادل در تغذیه می‌تواند باعث بروز اختلالات و بیماری‌های گوناگون در حیوان خانگی شما شود. اگر آهن زیادی در خون باشد، این آهن در اندام‌های اصلی پرنده تجمع پیدا کرده و منجر به بیماری ذخیره آهن در پرندگان می‌شود.
همانطور که میدانید آهن در ساختار هموگلوبین، مولکول حامل اکسیژن در خون، نقش دارد؛ اما میزان این آهن در بدن باید متعادل باشد. اگر مقدار آهن خون کم باشد پرنده به کم‌خونی و اگر مقدار آن زیاد باشد به بیماری ذخیره آهن مبتلا می‌شود که در آن آهن اضافی ابتدا در کبد، بعد شش‌ها، قلب و دیگر اندام‌های حیاتی و اصلی تجمع پیدا می‌کند و ذخیره می‌شود. آسیب دیدن این اندام‌ها می‌تواند برای پرنده کشنده باشد.
پرنده‌هایی که بیشتر دچار بیماری ذخیره آهن می‌شوند مرغ مینا، توکان، مرغ بهشت و خانواده‌ی طوطی‌ها هستند.
علائم بیماری ذخیره آهن در پرندگان
بیماری دخیره آهن در پرندگان، بیماری آهسته‌ای است که موذیانه پرنده را درگیر خود کرده و معمولاً در مراحل اولیه‌ی بیماری، علائمی دیده نمی‌شود. متاسفانه علائم آن زمانی بروز می‌کنند که ممکن است پرنده از دست برود و بمیرد. علائم این بیماری شامل موارد زیر می‌باشد:
- مشکل تنفسی به دلیل آسیب شش‌ها
- توروم شکم
- فلج‌شدگی
دلایل بیماری ذخیره آهن در پرندگان
همانطور که از اسم این بیماری پیداست، بیماری ذخیره آهن به دلیل وجود بیش از حد آهن در بدن اتفاق می‌افتد. این مسئله معمولاً زمانی پیش می‌آید که جیره غذایی حاوی آهن زیادی است؛ همچنین غذاهای حاوی ویتامین ث و آ نیز موجب افزایش جذب آهن در بدن می‌شوند.
همینطور پرندگان ممکن است پیش‌زمینه‌ی ژنتیکی ابتلا به این بیماری را داشته باشند. استرس نیز گاهی اوقات نقش زیادی را در بروز بیماری تجمع زیادی آهن بازی می‌کند.
پیشگیری از بیماری ذخیره آهن در پرندگان
با متعادل کردن مقدار آهن و ویتامین‌های موجود در رژیم غذایی پرنده می‌توان از بروز این بیماری جلوگیری کرد؛ استفاده از غذاهای تجاری در کمک به این امر بسیار موثر خواهد بود. راه دیگری برای پیشگیری، اجتناب از دادن غذاهای پرآهن یا سرشار از ویتامین ث و آ به پرنده است.
از جمله غذاهای کم آهن می‌توان هلو، طالبی، سیب بدون پوست و آلو را نام برد.
از جمله غذاهای پرآهن که نباید به پرنده داده شود می‌توان پاپایا، انبه، موز، کدو و سیب‌زمینی پخته‌ی بدون پوست را نام برد. این مواد غذایی به خودی خود باعث بیماری تجمع زیادی آهن نمی‌شوند اما اگر همراه با مواد غذایی غنی از ویتامین‌های ث و آ همچون مرکبات، شلغم، هویج، فلفل و اسفناج به پرنده داده شوند می‌توانند منجر به ذخیره‌ی بیش از حد آهن در بدن پرنده شوند.
غذاهایی که باید کاملاً از آنها اجتناب کنید
غذاهایی که همراه با مکمل آهن هستند مانند غذای بچه، آب‌میوه و شربت، غذاهای حیوانات دیگر و هر نوع غذای تجاری انسان که آهن اضافی دارد.
با کمی احتیاط و بالانس جیره غذایی، می‌توان از بروز بیماری ذخیره آهن در پرندگان جلوگیری کرد.
